Awans zawodowy nauczyciela często jest sprawą oczywistą dla tych, którzy ten zawód wykonują. Czasami jednak pojawiają się co do niego wątpliwości, zwłaszcza gdy wprowadzane są nowe przepisy. Sprawdźmy, jak zmiany wprowadzane w 2022 roku wpłyną na kadrę nauczycielską w Polsce!
Zmiany w przepisach w 2022 roku
Wchodzące od 1 września zmiany w przepisach, wpłyną na życie wielu pracowników oświaty. Do tej pory droga zawodowa awansu nauczyciela była podzielona na 4 stopnie: stażysty, następnie uzyskiwało się tytuł nauczyciela kontraktowego, mianowanego, a na koniec dyplomowanego. A jak wygląda to obecnie?
Zgodnie z nowelizacją Karty Nauczyciela, zlikwidowane będą stopnie nauczyciela stażysty i kontraktowego. Zostanie natomiast wyodrębniona funkcja nauczyciela początkującego, który przez 3 lata i 9 miesięcy będzie odbywać przygotowanie do zawodu, a potem zdawać ma on egzamin od razu na stopień nauczyciela mianowanego.
Jak wygląda przygotowanie do zawodu nauczyciela?
Osoba, która pragnie zostać nauczycielem, powinna zostać do wykonywania tego zawodu odpowiednio przygotowana. Regulują to przepisy, który wskazują, że w drugim roku nauczyciel taki powinien samodzielnie przeprowadzić co najmniej jedną godzinę zajęć, którym będzie przyglądała się odpowiedzialna osoba, tj. dyrektor, mentor, doradca metodyczny lub np. nauczyciel konsultant. Po otrzymaniu dobrej oceny nauczyciel początkujący w ostatnim roku jeszcze raz przeprowadzi zajęcia, tym razem przed powołaną przez dyrektora komisją. Jeśli opinia będzie pozytywna, nauczyciel może starać się o stopień mianowanego.
A co jeśli uzyska negatywną ocenę swojej pracy? Pracownik przygotowujący się do zawodu nauczyciela będzie musiał robić to o rok i 9 miesięcy dłużej. Proces ten nie może się jednak przedłużać w nieskończoność – brak awansu zawodowego przez 6 lat skutkuje rozwiązaniem stosunku pracy.
Jak uzyskać stopień nauczyciela mianowanego?
Skoro awans zawodowy w przypadku nauczycieli jest swego rodzaju obowiązkiem, warto prześledzić to, jak powinien on wyglądać.
Aby uzyskać stopień nauczyciela mianowanego, konieczne jest:
- spełnienie wymagań kwalifikacyjnych,
- przejście przygotowania do zawodu,
- uzyskanie dobrej oceny pracy w ostatnim roku i pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach,
- zdanie egzaminu.
Przeczytaj też:
Jakie wymagania musi spełnić nauczyciel dyplomowany?
Ostatni stopień awansu, jaki może uzyskać nauczyciel, to stopień nauczyciela dyplomowanego. Można nim zostać już po 5 latach i 9 miesiącach (bądź w wersji skróconej 4 lat i 9 miesięcy) od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego.
Osoba ubiegająca się o taki awans powinna:
- spełnić wymagania kwalifikacyjne,
- uzyskać bardzo dobrą ocenę pracy w ostatnim roku przed złożeniem wniosku,
- otrzymać akceptację komisji kwalifikacyjnej.

Co stanie się ze stażystami i nauczycielami kontraktowymi?
Wielu w tym momencie może się zastanawiać, co stanie się z nauczycielami kontraktowymi i stażystami. Czy lata ich pracy pójdą na marne? Na szczęście nowe przepisy zostały przygotowane tak, by nie byli oni stratni.
W związku z tym każdy nauczyciel stażysta będzie traktowany jak osoba przygotowywana do zawodu, zostanie też uwzględniony jego dotychczasowy staż pracy. Warunkiem jest zatrudnienie na pół etatu.
Inaczej wygląda sprawa w kontekście nauczycieli kontraktowych. Jeśli do końca sierpnia 2027 roku nie uzyskają oni stopnia nauczyciela mianowanego (zgodnie z wyżej wymienioną procedurą), stopień, jaki posiadają, zostanie im odebrany i będą oni pełnić funkcję nauczycieli początkujących.
Skutkiem tego rozporządzenia jest więc konieczność podnoszenia kwalifikacji przez nauczycieli. W przeciwnym wypadku nie będą mogli oni uzyskać satysfakcjonującej umowy o pracę na czas nieokreślony.
Ważną zmianą w Karcie Nauczyciela jest też podwyżka nauczycielskiej pensji. Jak to wygląda w porównaniu do obowiązujących dotychczas stawek?
Nauczyciel stażysta otrzymywał 100% średniego wynagrodzenia, teraz nauczyciel początkujący dostanie 120% kwoty bazowej. Pensje nauczycieli mianowanych i dyplomowanych nie ulegną zmianie.