Zespół cieśni nadgarstka to dolegliwość, jaka może spotkać każdego, kto np. zbytnio przeciążył swoją kończynę. Choroba ma jednak także poważniejsze przyczyny, a objawy zespołu cieśni nadgarstka potrafią być bardzo dokuczliwe. Tym, co pomaga na zespół cieśni nadgarstka, są m.in. ćwiczenia dobierane przez fizjoterapeutów.
Zespół cieśni nadgarstka — co to za dolegliwość i jakie są jej przyczyny?
Zespół cieśni nadgarstka to stan chorobowy. Powstaje, gdy nasz nerw pośrodkowy, biegnący w kanale nadgarstka, jest długotrwale uciskany. Nerw pośrodkowy znajduje się mniej więcej w środku nadgarstka, tuż przy dłoni. Jego ucisk jest powodowany najczęściej stanem zapalnym samego nerwu lub tkanek, które go otaczają.
Takim stanem zapalnym może być np. reumatoidalne zapalenie stawów, dawniej zwane m.in. artretyzmem. Przyczyny ucisku na nerw pośrodkowy warto upatrywać także m.in. w zwyrodnieniu lub urazie (np. złamaniu), które powodują zacieśnienia ograniczonej przestrzeni kanału nadgarstka.
Ucisk na nerw pośrodkowy uniemożliwia prawidłowe odżywienie jego włókien, co jeszcze bardziej powiększa już istniejący obrzęk i wzmaga dolegliwości odczuwane przez pacjenta. Zespół cieśni nadgarstka często dotyka kobiety w ciąży, jest również chorobą zawodową niektórych pracowników. Sprzyja mu bowiem regularne wykonywanie takich samych ruchów palcami i nadgarstkiem, jak np. podczas używania myszki komputerowej czy klawiatury.
Zespół cieśni nadgarstka często towarzyszy także innym chorobom, np. cukrzycy, niedoczynności tarczycy, krwiakom i wielu innym. Z tą dolegliwością częściej zmagają się kobiety. Większość przypadków dotyczy osób po 50. roku życia, ale zachować można w każdym wieku. Szacuje się, że na zespół cieśni nadgarstka cierpi około 3 – 6 proc. populacji.
Zespół cieśni nadgarstka — objawy
Choć przyczyny tej dolegliwości tkwią w innym miejscu, to objawy zespołu cieśni nadgarstka obejmują wszystkie palce oprócz palca małego. Pacjent odczuwa nieprzyjemne mrowienie i drętwienie kciuka, palca środkowego oraz części palca serdecznego. Może pojawić się również ból.
Chory ma także problem z zaciśnięciem ręki w pięść, jego ruchy dłonią stają się ograniczone i mniej precyzyjne, a w wyniku słabszego chwytu, nie zawsze udaje mu się coś utrzymać, przytrzymać czy chwycić się czegoś. Lekarz może stwierdzić również zanik niektórych mięśni, dodatni objaw Tinela oraz Phalena.
Charakterystyczne jest także występowanie objawów w nocy. Pacjenci zauważają, że ręka trzymana w górze nasila dolegliwości, a opuszczenie kończyny czy też jej strzepywanie przynosi ulgę. Objawy zespołu cieśni nadgarstka mogą zdarzać się sporadycznie i zwiększać częstotliwość występowania, a także mieć charakter stały.
Diagnostyka zespołu cieśni nadgarstka — jak rozpoznać schorzenie?
Lekarze diagnozują zespół cieśni nadgarstka dzięki kompleksowemu wywiadowi i badaniu pacjenta. W rozpoznaniu pomaga m.in. dokładne opisanie dolegliwości odczuwanych przez pacjenta i okoliczności ich występowania. Specjaliści zajmujący się tym zagadnieniem to m.in. ortopedzi, neurolodzy czy chirurdzy.
Istnieją także dodatkowe badania, które zwiększają skuteczność diagnostyki. Są to np. badanie przewodnictwa nerwowego, elektromiografia (EMG) czy USG. Objawy zespołu cieśni nadgarstka są jednak dosyć charakterystyczne i zwykle wystarczy pogłębiony wywiad i badanie lekarza, aby prawidłowo zdiagnozować tę dolegliwość.
Ponadto objawy schorzenia mogą mieć charakter sporadyczny i być związane np. z oczywistym, jednorazowym przemęczeniem naszej dłoni i nadgarstka. Jeśli objawy ustępują, zwykle nie są wymagane żadne dalsze działania czy leczenie.
Zespół cieśni nadgarstka — co pomaga i jak wyleczyć?
Zespół cieśni nadgarstka, który jest już w bardzo zaawansowanym stanie, trwa długo i doprowadził do ciężkiego uszkodzenia nerwów, kwalifikuje się do leczenia operacyjnego. Chirurg przecina więzadło poprzeczne nadgarstka, dzięki czemu minimalizuje trwający ucisk na nerw pośrodkowy. Częściej jednak stosuje się nieoperacyjne leczenie zachowawcze, które może obejmować m.in.:
- przyjmowanie witaminy B6,
- przyjmowanie zastrzyków kortykosteroidów,
- unieruchomienie nadgarstka w ortezie,
- fizyko- i fizjoterapia,
- neuromobilizacja (zabieg terapii manualnej).
Trzeba pamiętać, że chorą dłoń i nadgarstek trzeba maksymalnie odciążyć, czyli w ogóle nie używać jej przez cały okres leczenia. Wszystkie metody nieoperacyjnego leczenia zachowawczego zespołu cieśni nadgarstka dają efekty po około 2 – 6 tygodniach, a po około 3 – 4 miesiącach pacjent jest wolny do schorzenia.
Polecamy też: Au Pair – o co chodzi?
Zespół cieśni nadgarstka — ćwiczenia, które pomogą
Osoby narażone na wystąpienie objawów zespołu cieśni nadgarstka powinny pamiętać o profilaktyce tego schorzenia. Na przykład pracownicy, często używający myszki komputerowej, mogą zaopatrzyć się w specjalne podkładki pod nadgarstek, które podczas codziennej pracy pomagają trzymać dłoń w odpowiedniej, zdrowej pozycji.
Jeśli już dopadły nas uciążliwe dolegliwości, warto skonsultować się m.in. z fizjoterapeutą, który dobierze odpowiednią rehabilitację oraz dokładnie pokaże i wytłumaczy ćwiczenia pomagające przy zespole cieśni nadgarstka. Ćwiczenia te nie są skomplikowane i można wykonywać je samodzielnie w domu.
Żeby użyć sobie w ten sposób, nie potrzeba także żadnego dodatkowego sprzętu. Jednym z najprostszych i podstawowych ćwiczeń na zespół cieśni nadgarstka jest, chociażby zaciskanie podniesionej dłoni w pięść i rozsuwanie palców. Ćwiczenie to możemy powtórzyć z wariantem z zaciskaniem palców na piłeczce.
